Station: [6] Smederij


V: De smid stookt het smidsvuur op tot wel 1250 graden en verhit daarmee het ijzer zodat hij het vervolgens op het aanbeeld met een hamer kan bewerken.

M: Aan de linkerkant van deze kamer hebben we een karakteristieke smederij nagebouwd die vroeger in elk dorp te vinden was. Hier maakte de smid werktuigen voor de landbouw, ijzeren banden voor wagenwielen of hoefijzers voor de paardenhoeven.

V: In de smederij werkt onze smid op een aambeeld dicht bij het vuur. Om hem heen ziet u ook zijn belangrijkste gereedschappen.

M: In iedere smid school ook een kunstenaar. Want de smid maakte niet alleen voorwerpen voor dagelijks gebruik. Op verzoek versierde hij sloten, smeedde hij ornamenten voor leuningen en maakte hij beslag in de vorm van familiewapens voor huisdeuren.

V: De tegenhanger van de dorpssmederij is de industriële smederij, die u aan de rechterkant van de kamer ziet. In Eberhard Koenig's tijd was deze ruimte met acht werkplekken de smederij van de kettingfabriek. Heeft u de acht schoorstenen op het dak van het museum gezien toen u aankwam? Dat zijn de schoorstenen die de rook afvoerden van het vuur uit deze smederij.

M: Kunt u zich voorstellen hoe heet het hier moet zijn geweest? En hoe lawaaierig?

V: Hoort u dat? Dat is het geluid van een valhamer die werd gebruikt om het ijzer te vormen. We laten hier verschillende exemplaren zien: één hamer met hangende zitting aan de balk. En meer aan de muren rondom.

M: Veilige werkomstandigheden? Dat bestond nog niet. Mensen werkten zonder mond- en oorbescherming en trokken zelfs in ijskoude winters de deuren van de smederij open om aan de ondragelijke hitte te ontkomen. Degenen die hier werkten werden ofwel ziek, doof of stierven vroegtijdig. De smederij was geen prettige plek om te werken.

V: Graag vragen we uw aandacht voor enkele bijzondere museumstukken. Een daarvan is de Arnold Jung diesellocomotief uit 1940, die tussen 1959 en 1965 als "werkpaard" van de firma Koenig diende. Deze diesellocomotief werd gebruikt om de afgewerkte producten te vervoeren van de fabriek naar het station.

M: En de oude prikklokken bij de ingang van de smederij. Ze worden beschouwd als een symbool van de industrialisatie. Voor die periode werd de tijd gemeten aan de stand van de zon. Met de invoering van de tijdklokken begon echter ook het controleren van de werktijden van de arbeiders.

De rondleiding gaat verder op de bovenverdieping.

Fotos: © Dagmar Trüpschuch