Station: [12] De westelijke façade van de dom / Obelisk
De Xantense dom toont zich hier van zijn beste kant! De machtige westelijke façade met zijn dubbele torens steekt bijna 80 meter de hoogte in. De onderste verdiepingen stammen nog uit de romeinse bouwtijd. Aan het van de 16e eeuw werd de façade opgebroken om plaats te maken voor een groot gotisch maatwerkvenster. De sporen van het oudere rondboogvenster dat daarvoor moest wijken zijn deels nog zichtbaar. De opvallend grote, onbebouwde vlakte voor de westelijke façade diende tot in de 19e eeuw als begraafplaats. In het nieuwe plantsoen staat een obelisk ter ere van de beroemde schrijver en kannunik Cornelis de Pauw. Dit monument werd gebouwd in opdracht van Napoleon. Dat wil zeggen, de keizer heeft de geschriften van de Pauw gelezen en waardeerde hem zeer. Toendertijd was de Pauw in heel Europa bekend om de volkskundige werken die hij schreef. Koning Frederik de Grote van Pruisen haalde hem tweemaal voor meerdere maanden naar zijn slot Sanssouci, voor zijn gezelschap en om hem te laten voorlezen. De koning bood hem meermaals aan om zich voor altijd bij hem te vestigen, maar de Pauw sloeg dit af. Hij kon de lokroep van Xanten niet weerstaan om terug te keren in zijn hoedanigheid van bibliothecaris en auteur. De succesvolle schrijfster Sophie von Laroche noteerde in 1787 in haar dagboek: Kort daarop kwamen we aan in het lieflijke stadje Xanten, dat altijd met hoogachting genoemd zal worden, omdat de verdienstelijke abt de Pauw er woont. Hij ontvouwt binnen de muren van deze stad het elan van zijn historische onderzoeksgeest over Egypte en Amerika.Bij toeval leerden we deze man kennen die ondanks zijn oneindige kennis en roem toch zo vriendelijk en bescheiden bleef. Momenteel werkt hij aan de Griekse geschiedenis en probeert de natie en zijn wetten nuttig te maken voor jonge mensen.” De belangrijkste werken van kannunik de Pauw zijn te bewonderen in de permanente tentoonstelling van het StichtsMuseum. Welke betekenis Frederik van Pruisen en Napoleon voor Xanten en de Nederrijn hadden wordt ook duidelijk in het StichtsMuseum. Aan de oostzijde van de obelisk staat een inscriptie. In vertaling staat er: „Hier rust Cornelius de Pauw, geboren te Amsterdam op 19 augustus 1739, auteur van het onderzoek naar de Egyptenaren, de Chinezen, de Grieken en de Amerikanen, gestorven te Xanten op 5 juli 1799. Dit momument werd op kosten van de stad Xanten opgericht in het jaar 1811, het achtste jaar onder heerschappij van Napoleon de Grote. Graaf van Montalivet, Minister van Binnenlandse Zaken, Baron de Ladoucette, Prefect van het Ruhrdepartement, Gruat, Onderprefect ad interim van Kleef en Eickmann, burgermeester van Xanten.“